ನಕಾರದ ಆರು ಬಗೆಗಳು

ಯಾವುದೇ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ಮನುಷ್ಯರ ಅನಾಸಕ್ತಿಯಾಗಲಿ ಅಸಮ್ಮತಿಯಾಗಲಿ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುವ ಬಗೆಗಳನ್ನು ಈ ಸುಭಾಷಿತವು ಸುಂದರವಾಗಿ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ -

ಮೌನಂ ಕಾಲವಿಲಂಬಶ್ಚ ಪ್ರಯಾಣಂ ಭೂಮಿದರ್ಶನಮ್ ।
ಭ್ರುಕುಟಿಶ್ಚಾನ್ಯವಾರ್ತಾ ಚ ನಕಾರಃ ಷಡ್ವಿಧಃ ಸ್ಮೃತಃ ॥
(ಭ್ರುಕುಟ್ಯನ್ಯಮುಖೀ ವಾರ್ತಾ) ಎಂಬ ಪಾಠಾಂತರವೂ ಇದೆ.

1. ಮೌನಮ್ - ಸುಮ್ಮನಿರುವುದು. ಮೌನಂ ಸಮ್ಮತಿಲಕ್ಷಣಮ್ ಎಂಬ ನುಡಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧವೇನೋ ಹೌದು. ಆದರೆ ಹಲವೆಡೆ ಅದು ಅಸಮ್ಮತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಹಾದಿಯೂ ಹೌದು.
2. ಕಾಲವಿಲಂಬಃ - ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಅಥವಾ ಸೂಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕೆಲಸ ಮಾಡುವದಕ್ಕೆ ತಡಗೈಯುವುದು. ಇದೂ ಅಸಮ್ಮತಿಯ ಸೂಚಕ.
3. ಪ್ರಯಾಣಮ್ - ಆ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಬೇರೆಡೆಗೆ ಸರಿಯುವುದು.
4. ಭೂಮಿದರ್ಶನಮ್ - ನೆಲ ನೋಡುವುದು.
5. ಭ್ರುಕುಟಿಃ - ಹುಬ್ಬುಗಂಟಿಕ್ಕುವುದು.
6. ಅನ್ಯವಾರ್ತಾ - ವಿಷಯಾಂತರಗೈಯುವುದು ಅಥವಾ ಇನ್ನೊಬ್ಬರೊಂದಿಗೆ ಮಾತಿಗೆ ತೊಡಗುವುದು.
- ಇವೆಲ್ಲವೂ ಒಲ್ಲೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ನಾನಾಪ್ರಕಾರಗಳು.

ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಪದೇ ಪದೇ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಬರುವ (ನಾವೂ ಹಲವು ಬಾರಿ ಅವಲಂಬಿಸುವ) ನಕಾರದ ಈ ನಡೆಗಳನ್ನು ಸೊಗಸಾಗಿ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಸುಭಾಷಿತಕಾರನಿಗೆ ನಮೋ ನಮಃ.

Twitter ನಲ್ಲಿ ಈ ಶ್ಲೋಕವನ್ನು ಮಿತ್ರರೊಬ್ಬರು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದರು. ಅದನ್ನು ವಿವರಣೆಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಕಟಿಸಿದ್ದೇನೆ.